پس از رویت یک پرتابه بر فراز آسمان شاهرود، زمزمه‌هایی از آزمایش موشک قاره پیما ایران به گوش رسید. اما آیا ایران واقعا موشک ICBM دارد؟
در حمله موشکی ایران به اسرائیل دیدیم که موشک‌های بالستیک سپاه توانستند با دقت بالایی به اهداف خود اصابت کنند و قلب رژیم صهیونیستی را هدف قرار دهند. توان موشکی جمهوری اسلامی در عملیات‌های وعده صادق (1) و (2) به غرب و متحدان خوش خیال اسرائیل ثابت شد.
موشک قاره پیما ایران
امروز در زرادخانه‌ها و سیلوهای زیرزمینی هزاران موشک بالستیک و کروز و حتی هایپرسونیک داریم که با کوچک‌ترین خطای دشمن، می‌توانیم صدها تیر از آن‌ها را روانه خاک اسرائیل کنیم. موشک‌هایی مثل سجیل، خرمشهر 4، قدر و عماد که جزو بهترین موشک‌های بالستیک ایران هستند و فراصوت‌هایی مثل فتاح 1 و 2 نشان می‌دهند که ایران در لبه فناوری ساخت موشک‌های بالستیک و برین صوت قرار دارد.
هفته گذشته شاهد پرواز یک پرتابه با مشخصات مبهم از آسمان شاهرود بودیم که عده‌ای به قاره پیما بودن آن اشاره کردند و برخی گفتند که ممکن است آزمایش یک بالستیک جدید باشد. موشک قاره پیما، نوعی بالستیک به شمار می‌رود که برد آن بسیار بیشتر از نسخه‌های معمولی است. برای اینکه بدانید موشک بالستیک چیست، ادامه مطلب را در صفحه برتر بخوانید.
فهرست محتوا
- موشک بالستیک چیست؟
- موشک بالستیک قاره پیما چیست؟
- تاریخچه موشک قاره پیما یا ICBM
- مشخصات موشک بالستیک قاره پیما
- آیا می‌توان موشک‌های قاره پیما را مهار کرد؟
- چه کشورهایی موشک قاره پیما دارند؟
- موشک قاره پیما ایران
موشک بالستیک چیست؟
به طور کلی موشک‌ها را می‌توانیم به دو نوع کروز و بالستیک تقسیم کنیم. موشک‌های کروز برد، سرعت و ارتفاع عمل کمتری دارند و بیشتر برای اهداف نزدیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما موشک بالستیک همچون یک گلوله مسیر خود را طی می‌کند. برای مثال مسیر حرکت یک گلوله از سلاح کلاشینکف را در نظر بگیرید.
گلوله وقتی به کمک گاز باروت شلیک میشود، مسیر مستقیمی را تا رسیدن به هدف طی می‌کند و در طول این مسیر، به صورت صاف حرکت خواهد کرد. خط سیر بالستیک یعنی وقتی سوخت موشک تمام شد، همچنان با همان سرعت به حرکت ادامه می‌دهد و دقیقا مشابه یک گلوله، نیازی به سوخت دیگر ندارد.
تنها نکته‌ای که باید مدنظر داشت این است که به محض تمام شدن سوخت موشک، امکان تغییر مسیر آن وجود ندارد. ادامه مسیر حرکت به کمک سرعت اولیه و نیروی جاذبه زمین تأمین میشود. موشک‌های بالستیک قابلیت حمل انواع کلاهک شیمیایی، بیولوژیکی و هسته‌ای را دارند.
به زبان ساده‌تر باید گفت که موشک بالستیک به کمک سوخت اولیه و به صورت عمود به خارج از جو زمین می‌رود و سپس بعد از شیرجه به سمت زمین، به کمک نیروی جاذبه سرعت می‌گیرد و به هدف می‌خورد. تفاوت بالستیک و کروز در این نکته نهفته است که موشک‌های کروز مسیر پروازی ثابتی دارند. (به صورت یک خط مستقیم)
موشک بالستیک قاره پیما چیست؟
حال که فهمیدیم موشک بالستیک چیست و چگونه به هدف اصابت می‌کند، زمان آن فرا رسیده تا راجع به موشک قاره پیما صحبت کنیم. موشک بالستیک قاره پیما که با نام ICBM شناخته میشود، یکی از قدرتمندترین و مخوف‌ترین سلاح‌هایی است که ابرقدرت‌ها دارند.
با کمک چنین سلاحی می‌توان در کمتر از یک ساعت، هر کشوری را روی کره زمین مورد هدف قرار داد. برای مثال چین به تازگی از یک موشک قاره پیما اتمی به نام دانگ فنگ 41 رونمایی کرده که می‌تواند در عرض 35 دقیقه از پکن به سواحل غربی ایالات متحده برسد. عمدتا از چنین موشک‌هایی برای حمله اتمی استفاده میشود.
تاریخچه موشک قاره پیما یا ICBM
نخستین بار این آلمانی‌ها بودند که به فکر توسعه یک موشک قاره پیما افتادند و ایده ساخت آن را مطرح کردند. نازی در آن زمان به دنبال حمله به ایالات متحده بود، اما موشکی نداشت که بتواند آمریکا را هدف قرار دهد. پروژه جاه طلبانه A9/10 می‌توانست رویای آلمان نازی را به حقیقت بدل کند.
البته پروژه فوق به سرانجام نرسید و بعد از جنگ جهانی دوم، روسیه و آمریکا برنامه موشکی آلمان نازی را در پیش گرفتند و روس‌ها موفق شدند از نخستین موشک قاره پیما خود با نام R-7 Semyorka رونمایی کنند. این موشک حداکثر 6000 کیلومتر برد داشت و در سال 1957 میلادی آزمایش شد. دو سال بعد از روس‌ها، ایالات متحده آمریکا توانست نخستین بالستیک قاره پیما خود را با نام اطلس SM-65 آزمایش کند.
مشخصات موشک بالستیک قاره پیما
گفتیم که اولین موشک قاره پیما جهان توسط روسیه و در سال 1957 میلادی آزمایش شد و از آن زمان تا همین امروز، فناوری ساخت چنین موشک‌هایی همواره توسعه یافته و پیشرفت کرده است. برای مثال اولین نمونه‌های ساخته شده، دایره خطا یا CEP زیادی داشتند و دقت آن‌ها در محدوده چند کیلومتری بود.
قاره پیماهای اولیه قادر به حمل یک کلاهک بودند، در سیلوهای بزرگ نگه داری می‌شدند و برد آن‌ها تا 6000 کیلومتر در نوسان بود. دایره خطای موشک‌های ICBM در حال حاضر به 200 متر و کمتر رسیده و البته که امروزه CEP اهمیتی ندارد. (از آنجایی که کلاهک چنین سلاح‌هایی هسته‌ای است، در 100 کیلومتری هدف هم اصابت کنند، خسارات جبران ناپذیری وارد خواهند کرد)
همچنین برد موشک‌های بالستیک قاره پیما امروزی به بیش از 10 هزار کیلومتر رسیده که نمونه بارز آن موشک اتمی DF-41 چین است. با این اوصاف می‌توان گفت که چنین سلاحی عملا غیرقابل توقف است و با هیچ سامانه پدافندی نمی‌توان جلوی آن را گرفت.
یک موشک قاره پیما امروزی مجهز به کلاهک‌های MIRV یا چندگانه است؛ یعنی یک کلاهک حاوی چندین کلاهک مستقل دیگر است که هر یک می‌توانند هدف مستقلی را مورد حمله قرار دهند. سرعت هر کلاهک نزدیک به 25 ماخ می‌رسد و خودتان حساب کنید که با این سرعت و شدت، کدام سامانه‌ای می‌تواند سد راهش شود؟
آیا می‌توان موشک‌های قاره پیما را مهار کرد؟
با اینکه گفتیم امکان متوقف کردن اغلب موشک‌های بالستیک قاره پیما یا ICBM وجود ندارد، اما می‌توان موشک تیتان آمریکا را مهار کرد. البته هیچ گاه چنین حادثه‌ای اتفاق نیفتاده و نمی‌توان با قطعیت راجع به آن صحبت کرد، اما امکان منهدم کردن کلاهک‌ها پس از جدا شدن از کلاهک اصلی وجود خواهد داشت.
یکی از مزایای قابل توجه موشک‌های قاره پیما امروزی، اندازه و ابعاد کوچک آن‌ها در مقایسه با نمونه‌های اولیه است. در گذشته موشک R-7 روسیه 34 متر طول داشت، اما موشک M-51 که از زیردریایی قابل شلیک است، تنها 12 متر طول دارد. با این اوصاف در حال حاضر کشورهای مختلف نه تنها می‌توانند موشک‌های قاره پیما را از سیلوهای ثابت، بلکه از پشت کامیون‌ها و حتی زیردریایی هم پرتاب کنند. همین ویژگی به ICBM اجازه می‌دهد تا از نزدیکی مرزهای یک کشور قابل پرتاب باشد و همین مانع رهگیری آن خواهد شد.
همچنین رهگیری موشک بالستیک قاره پیما یا SLBM که عمدتا از زیردریایی پرتاب میشود، دشوارتر از نسخه‌های زمین پرتاب است. سیلوهای ثابت زمینی مشخص هستند، اما زیردریایی‌ها به کمک قابلیت‌های پنهان کارانه و رادارگریزی که دارند، می‌توانند از هر نقطه‌ای در دریا و اقیانوس، پرتاب خود را انجام دهند.
موشک بالستیک قاره پیما عامل بازدارنده مهمی برای کشورها به حساب می‌آیند و در حال حاضر چین، روسیه، آمریکا و چند کشور دیگر مجهز به آن هستند. از آنجایی که کلاهک این موشک مجهز به بمب اتم میشود و قیمت‌های گزاف و هنگفتی دارد، تا به امروز در هیچ جنگی مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.
چه کشورهایی موشک قاره پیما دارند؟
تعداد کشورهایی که در حال حاضر مجهز به موشک بالستیک قاره پیما یا ICBM هستند، اندک است. از جمله این کشورها باید به چین، فرانسه، اسرائیل، هند، کره شمالی، بریتانیا، روسیه و ایالات متحده آمریکا اشاره کرد.
هزینه تحقیق و توسعه چنین موشک‌هایی هنگفت بوده و نیاز به نیروی کار متخصص دارند. همچنین علاوه بر طراحی و ساخت این سلاح باید به طور همزمان روی توسعه موشک‌های هسته‌ای هم کار کرد. در حال حاضر یک تیر موشک Trident II حدود 37 میلیون دلار قیمت دارد.
موشک قاره پیما ایران
چند روز پیش ویدیویی منتشر شد که نشان می‌داد یک پرتابه در حال پرواز بر فراز آسمان شاهرود است. ساعاتی قبل از اینکه این پرتابه در شاهرود مشاهده شود، فرمانده هوافضای سپاه در پستی گفت:
«چشمانتان را که در این شب‌های ناآرام بی‌وقفه در حال رصد هوا و فضا هستند، کور خواهیم کرد تا از رویت آنچه به سوی شما می‌آید، فارغ شوید. شریان خون رسان به مولفه‌های قدرتتان را قطع و مولفه‌های قدرتتان را ناتوان خواهیم کرد و جهان شاهد این شگفتی خواهد بود…»
برخی اکانت‌های داخلی در شبکه ایکس معتقدند که ایران سعی داشته یک ماهواره جاسوسی اسرائیل را بر فراز شاهرود منهدم کند و گروهی دیگر بر این باور بودند که منظور فرمانده هوافضا، آزمایش موشک قاره پیما بوده است. همچنین صهیونیست‌ها که پرتاب این موشک باعث ترسشان شده بود، در اکانت‌های خود نوشتند:
«ایران در حال تست موشک قاره پیما است.»
از طرف دیگر بعضی هم اعتقاد دارند که ایران موشک خرمشهر 4 را با سوخت مایع تست کرده است. به طور کلی هدف از سوخت مایع در موشک‌ها، افزایش دقت و پیچیدگی است و عمدتا از این سوخت برای پرتاب ماهواره‌ها و موشک‌های بالستیک قاره پیما استفاده میشود.
در صفحه برتر بخوانید: