هایائو میازاکی برای بسیاری یک قهرمان است، خالق رویاهای بصری دوران کودکی است که روح را آرام می کند و ما را به دنیاهای سالم و جادویی می برد. این نویسنده، انیماتور و کارگردان مشهور انیمه و مانگای ژاپنی به خاطر نقل قول های عمیقاً تامل برانگیز، اغلب تاریک و عمیقاً روشنگرش مشهور است. آفرینش‌های او درباره طبیعت انسان، فیلمسازی و زندگی دریچه‌ای به ذهن یک نابغه خلاق است که آثارش میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله به برخی از به یاد ماندنی ترین و گاهی اوقات تند و مالیخولیایی ترین جملات میازاکی می پردازیم.
«امروز، همه رویاهای بشریت به نوعی نفرین شده است. رویاهای زیبا و در عین حال نفرین شده.»
هایائو میازاکی؛ از مستند Ghibli پادشاهی رویاها و جنون، در مصاحبه در طول تولید باد برمی خیزد.
این جمله متناقض نشان می‌دهد که اگرچه رویاها و آرزوها ذاتاً زیبا هستند، اما اغلب به واقعیت‌های خشن زندگی آلوده می‌شوند. فیلم‌های میازاکی اغلب تنش بین ایده‌آلیسم و واقعیت را بررسی می‌کنند و چالش‌های دستیابی به رویاهای فرد را برجسته می‌کنند.
در این مورد، میازاکی به طور خاص به مهندسان و مخترعان اشاره می کند، که اغلب با ایده ایجاد چیزی پیشگامانه برای تحقق یک رویا شروع می کنند، اما می بینند که آن رویا ناگزیر به ابزاری برای تمدن صنعتی تبدیل شده است. او این موضوع را در The Wind Rises بررسی می‌کند، جایی که شخصیت اصلی داستان جیرو با چالش دوگانه دستیابی به رویای خود برای ساختن اولین هواپیمای تمام فلزی دست و پنجه نرم می‌کند در حالی که می‌داند از آن برای جنگ استفاده خواهد شد.
“اینجا صندوقچه ای است که امیدها و رویاهایم را در آن نگه می دارم. خالی است.”
هایائو میازاکی
نقل قولی مانند این ما را بر آن می دارد تا دیدگاه هایائو میازاکی را در مورد زندگی زیر سوال ببریم، زیرا کلمات او اغلب به شدت با جهان های رویایی عجیب و غریبی که خلق می کند در تضاد است. در داستان‌های او، امید و رویاها همیشه مضامین اصلی هستند و ما را متعجب می‌کنند که چرا به نظر می‌رسد میازاکی همان ایده‌آلیسم را در نگرش خودش مجسم نمی‌کند.
این نابرابری تقریباً نشان‌دهنده احساس سرخوردگی و شاید از دست دادن ایده‌آل‌گرایی است، به این معنی که رویاها و امیدها اغلب برآورده نشده‌اند. این تضاد بین بازتاب‌های شخصی او و قلمروهای مسحورکننده‌ای که می‌سازد، لایه‌ای پیچیده به درک کار و جهان بینی او می‌افزاید.
“من هرگز در زندگی روزمره خود احساس خوشبختی نمی کنم.”
هایائو میازاکی
اعتراف میازاکی به اینکه هرگز در زندگی روزمره خود احساس خوشبختی نمی کند، چندین بار ثبت شده است. اغلب به دلیل زمینه، این منعکس کننده احساس عمیق نارضایتی و جستجوی بی وقفه برای کمال است.
میازاکی به عنوان یک شخصیت بی رحم در استودیو شناخته می شود که اغلب انیماتورهای خود را به حد و مرزهای خود می کشاند تا دیدگاه خود را زنده کنند. این میل به کمال در جزئیات دقیق و دقت در فیلم های او مشهود است. این به عنوان یک یادآوری عمل می کند که حتی کسانی که آثار زیبا و نشاط آور خلق می کنند، می توانند با تحقق یک بینش منحصر به فرد و کمال طلبی چنان مست شوند که به آشفتگی درونی منجر شود.
«فیلمسازی فقط رنج می آورد».
هایائو میازاکی
تأمل میازاکی در مورد رنج ناشی از فیلمسازی، کار شدید و سرمایه گذاری احساسی مورد نیاز در فرآیند خلاقیت را آشکار می کند. با وجود لذتی که فیلم‌های او برای تماشاگران به ارمغان می‌آورد، روند ساخت آن مملو از چالش‌ها و سختی‌ها است. در سطح احساسی، از قبل واضح است که هایائو میازاکی اغلب خود را به حد اقل می رساند و سعی می کند با هر خلاقیتی که به وجود می آورد، دید خود را به تصویر بکشد.
انیماتورهای ژاپنی برای خلق شاهکارهای انیمه ای که دوستشان داریم، ساعت های بسیار طولانی وقت می گذارند و میازاکی هم تفاوتی ندارد. گاهی اوقات ما نیاز به بررسی واقعیت در زندگی داریم تا متوجه شویم که خیلی عمیق در آن هستیم. برای هایائو میازاکی، این بررسی واقعیت زمانی انجام شد که یوشیفومی کوندو، انیماتور و کارگردان گیبلی به دلیل تشریح آئورت درگذشت، که گفته می‌شود ناشی از کار زیاد بوده است. گمان می رود که این حادثه دلیل اصلی اعلام بازنشستگی میازاکی در سال 1998 باشد.
فیلمبرداری به نقل از هایائو میازاکی فقط رنج می آورد
«آینده روشن است. قرار است از بین برود.»
نقل قول های بدبینانه از خالق رویاها همچنان در حال انباشته شدن است و نشان می دهد که هایائو میازاکی، علیرغم ساختن سالم ترین دنیاهای روی صفحه نمایش، ممکن است شادترین فردی نبوده باشد.
این نقل قول به‌عنوان دیدگاهی تند و بدبینانه از آینده، نگرانی‌های میازاکی در مورد تخریب محیط زیست و مسائل اجتماعی را منعکس می‌کند. فیلم‌های او اغلب هشداری در مورد عواقب اعمال انسانی دارند و از تماشاگران می‌خواهند در تأثیر خود بر جهان تجدید نظر کنند.
“به شدت احساس می کنم که این توهین به خود زندگی است.”
این نقل قول در پاسخ به مشاهده نمایشی از انیمیشن تولید شده توسط هوش مصنوعی ساخته شده است. این نمایش شخصیت‌های انسان‌نما را نشان می‌دهد که به شیوه‌های عجیب و غریب و غیرطبیعی حرکت می‌کنند، مانند استفاده از سرشان به عنوان پا. واکنش میازاکی به شدت منفی بود. وی با بیان اینکه این انیمیشن فاقد درک درد و حساسیت انسانی است، ابراز انزجار کرد و در نتیجه قداست زندگی را بی ارزش کرد.
اعتقاد عمیق میازاکی به تقدس و پیچیدگی زندگی موضوعی تکراری در فیلم های اوست که اغلب احترام به طبیعت و تجربه انسانی را برجسته می کند. واکنش شدید او به انیمیشن های تولید شده توسط هوش مصنوعی بر تعهد او به این ارزش ها و نگرانی او از این که فناوری، زمانی که بدون درک عمیق از زندگی استفاده می شود، می تواند منجر به از دست دادن انسانیت و خلاقیت شود، تأکید می کند.
“بدون کات”. (بدون CUT)
در مقابل واینستین برای ویرایش پرینسس مونونوکه
“بدون کات.” به طور مشهور به درگیری بین هایائو میازاکی و هاروی واینستین بر سر انتشار شاهزاده مونونوکه در آمریکا مرتبط است. واینستین که به خاطر رویکرد سختگیرانه اش در تدوین فیلم برای مخاطبان غربی شناخته می شود، می خواست برای افزایش جذابیت تجاری فیلم، برش های قابل توجهی در فیلم ایجاد کند. با این حال، میازاکی و تهیه کننده اش توشیو سوزوکی به شدت با هرگونه تغییر مخالفت کردند. استودیو گیبلی در یک حرکت دراماتیک برای تاکید بر موضع خود، یک کاتانا با یادداشتی که روی آن نوشته شده بود “بدون برش” به واینستین فرستاد که نماد تعهد تزلزل ناپذیر آنها برای حفظ یکپارچگی هنری فیلم بود.
این حادثه از آن زمان به افسانه تبدیل شد و نشان دهنده تعهد میازاکی و استودیو گیبلی برای حفظ کنترل خلاقانه بر کارشان است. میازاکی بعداً این داستان را با افتخار بازگو کرد و بر اهمیت احترام به دیدگاه اصلی سازندگان تأکید کرد.
“شرورها همه بخش‌های من هستند.”
بیانیه هایائو میازاکی رویکرد منحصربه‌فرد او را برای ایجاد آنتاگونیست‌ها با آغشته کردن آنها به صفات و پیچیدگی‌های انسانی نشان می‌دهد. این روش به او اجازه می‌دهد تا شرورهایی را بسازد که مرتبط و چند بعدی هستند و جنبه‌هایی از شخصیت و مبارزات او را منعکس می‌کنند.
به عنوان مثال، لیدی ابوشی در شاهزاده خانم مونونوکه نه تنها به عنوان یک بهره بردار از منابع، بلکه به عنوان یک رهبر دلسوز که از افراد به حاشیه رانده شده مراقبت می کند، به تصویر کشیده می شود. این پیچیدگی مخاطبان را تشویق می‌کند تا انگیزه‌ها و معضلات اخلاقی او را ببینند، نه اینکه او را صرفاً شیطانی ببینند.
“او هنوز مرد نشده است.”
بر کسی پوشیده نیست که هایائو میازاکی موضعی تند و انتقادی نسبت به پسرش، گورو میازاکی، به ویژه در زمان نمایش اولین کارگردانی گورو، Tales from Earthsea دارد. هنگامی که هایائو میازاکی از اولین نمایش خارج شد، اظهار نظر او، “او هنوز یک مرد نیست”، ناامیدی و دیدگاه انتقادی او را نسبت به کار گورو نشان داد. این حادثه نماد استانداردهای بالای هایائو و انتظارات سازش ناپذیر، حتی نسبت به خانواده خود است.
ماهیت انتقادی هایائو میازاکی و تعهد به تعالی به خوبی مستند شده است و این لحظه نشان دهنده تعهد او به اصالت و کیفیت در هنر است. علیرغم موفقیت چشمگیر گورو در تکمیل اولین فیلمش، واکنش پدرش یادآور چالش‌هایی بود که در برابر میراث یک فیلمساز مشهور وجود داشت.
نقل قول میازاکی او هنوز مرد نشده است
«دوست دارم فیلمی بسازم که به بچه ها بگویم «زنده بودن خوب است».
اینجا نظری وجود ندارد، اجازه دهید فقط با یک نکته مثبت پایان دهیم.
نقل قول های هایائو میازاکی بینش عمیقی در مورد جهان بینی و فلسفه خلاق او ارائه می دهد. تأملات او در مورد شادی، جامعه، طبیعت و فیلمسازی پیچیدگی های ذهنی را آشکار می کند که عمیقاً با زیبایی و تاریکی وجود انسان درگیر است. میازاکی از طریق فیلم ها و سخنان خود به الهام بخشیدن و به چالش کشیدن مخاطبان در سراسر جهان ادامه می دهد.